انواع و اقسام زكات و مقدار آن و ذكر نصاب:

نصاب شتر و مقدار واجب در آن:

مسئله 18◄ - از هر پنج (5) نفر شتر سائمه تا نه (9) نفر شتر، يك (1) رأس گوسفند واجب مي شود تا به بيست و پنج (25) نفر شتر برسد. اگر شش (6) نفر شتر باشد باز همان يك (1) گوسفند می باشد و در نه (9) نفر نيز همچنين است.

مسئله 19◄ وقتي به ده (10) نفر شتر برسد، دو (2) رأس گوسفند واجب مي شود و تا چهارده (14) نفر شتر به همین صورت است. 

مسئله 20◄ وقتي به پانزده (15) شتر رسيد، سه (3) رأس گوسفند واجب می شود و تا نوزده (19) نفر شتر همينطور است.

مسئله 21◄ وقتي به بيست (20) شتر رسيد، تا بيست و چهار (24) نفر شتر نيز چهار (4) رأس گوسفند واجب است.

مسئله 22◄ وقتي به بيست و پنج (25) نفر شتر رسيد، از آن يك (1) نفر بنت مخاض (شتر يك ساله) واجب مي شود. از بيست و پنج تا سي و پنج نفر شتر نیز همين واجب است.

مسئله 23◄ وقتي به سي و شش (36) نفر رسيد، يك (1) نفر بنت لبون (شتر دو ساله) واجب مي شود. از سي و شش (36) تا چهل و پنج (45) نفر شتر همين واجب است.

مسئله 24◄ وقتي به چهل و شش (46) شتر رسيد، يك (1) نفر حقه (شتر سه ساله) واجب مي شود. از چهل و شش (46) تا شصت (60) نفر شتر همين واجب است.

مسئله 25◄ وقتي به شصت و يك (61) شتر رسيد، يك (1) نفر جذعه (شتر چهار ساله) واجب مي شود. از شصت و يك (61) نفر شتر تا هفتاد و پنج (75) نفر همين واجب است.

مسئله 26◄ وقتي به هفتاد و شش (76) نفر رسيد، دو (2) نفر بنت لبون واجب مي شود. و از هفتاد و شش (76) تا نود (90) نفر همين واجب است.

مسئله 27◄ وقتي به نود و يك (91) نفر شتر رسيد، دو (2) حقه واجب مي شود. از نود و يك (91) نفر تا صد و بيست (120) نفر همين واجب است يعني دو (2) حقه.

مسئله 28◄ بعد از صد و بيست (120) نفر شتر، از هر پنج (5) نفر شتر، يك (1) رأس گوسفند واجب است بعلاوه ي آنچه در صد و بيست (120) واجب شده بود؛ يعني به اضافه ي دو (2) حقه تا 144نفر شتر.

مسئله 29◄ و بعد از صد و بيست (120)، به بيست و پنج (25) نفر رسيد يك (1) بنت مخاض به زکات اضافه کرده شود تا صد و چهل و نه (149)؛ یعنی یک بنت مخاض به اضافه ی دو حقه که برای 120 واجب می شد.

مسئله 30◄ و وقتي به صد و پنجاه (150) نفر رسيد، سه (3) حقه واجب مي شود.

مسئله 31◄ بعد از صد و پنجاه (150) مانند آنچه در اول اداء مي كرده شروع كند؛ يعني در هر پنج (5) نفر شتر بعد از صد و پنجاه (150) نفر شتر، يك (1) رأس گوسفند دهد. پس در هر چهل و شش (46) تا پنچاه (50) نفر شتر مازاد بر صد و پنجاه (150) نفر شتر يك حقه اضافه دهد.

سائمه: يعني حیواناتی که بيشتر سال را از بيرون تغذيه كنند و از دست صاحبش نخورند؛ یعنی بیشتر سال را با چرا کردن در بیرون و بدون اینکه مخارج تغذیه بر صاحبش تحمیل کند، زندگی می کند.

ردیف تعداد شتر ها نوع شتر زکات واجب

1 از 5 تا 9 سائمه 1 رأس گوسفند

2 از 10 تا 14 سائمه 2 رأس گوسفند

3 از 15 تا 19 سائمه 3 رأس گوسفند

4 از 20 تا 24 سائمه 4 رأس گوسفند

5 از 25 تا 35 سائمه 1 نفر بنت مخاض (شتر 1 ساله)

6 از 36 تا 45 سائمه 1 نفربنت لبون (شتر 2 ساله)

7 از 46 تا 60 سائمه 1 نفر حقه (شتر 3 ساله)

8 از 61 تا 75 سائمه 1 نفر جذعه (شتر 4 ساله)

9 از 76 تا 90 سائمه 2 نفر بنت بون

10 از 91 تا 120 سائمه 2 نفر حقه

11 از125 نفر شتر تا 129 نفر شتر سائمه دو حقه و یک گوسفند

12 130 تا 134 سائمه دو حقه و دو گوسفند

13 135 تا 139 سائمه دو حقه و سه گوسفند

14 140 تا 144 سائمه دو حقه و چهار گوسفند

15 145 تا 149 سائمه دو حقه و یک بنت مخاض

16 150 تا 154 سائمه سه حقه

17 155تا 159 سائمه سه حقه و یک گوسفند

18 و همینطور مانند ترتیب ردیف اول ادامه داده می شود

دليل:

رسول الله ﷺ به عاملان صدقه (مأموران جمع آوري زكات) چنين نوشته اند و حضرات ابوبكر (رض) و عمر (رض) بر اين عمل كرده اند. (سنن الترمذي ج3ص217 - مصنف ابن ابي شيبة ج3ص15 - مسند ابي يعلي 9ص359 - مسند احمد ج2ص83).