مبحث پنجم: به چند قول از علمای معاصر در این مورد اشاره می‌شود:

1- وقال الشيخ محمد حسان: فللخروج من الشك إلى اليقين – وهذا هو الأحوط – فعلينا أن نُؤخِّر إقامة الصلاة عن وقت الأذان الحالي إلى نصف ساعة …. والأحوط للمصلي أن يؤخر الصلاة عن وقت الشك، فمن أمسك عن الطعام والشراب قبل دخول الوقت فصيامه صحيح، ومن صلى قبل دخول الوقت فصلاته باطلة.[1]

شیخ محمد حسان: برای خارج شدن از شک به‌سوی یقین _ این احتیاط است_ پس بر ما واجب است که اقامه نماز را از وقت اذان حالی تا نیم ساعت تأخیر کنیم پس هر کس از طعام و نوشیدن قبل از وقت دست بکشد پس روزه‌اش صحیح است و هرکس نمازش را قبل از وقتش بخواند نمازش باطل است.

2- من السعودية: الشيخ/ محمد بن إبراهيم، والشيخ/عمر بن عبد العزيز العثمان، والدكتور/ سعيد آل زعير، والشيخ/ عبد العزيز السدحان، والشيخ/ سليمان الدهمان، والشيخ / عبد الله السلطان، وغيـرهم كثير

- ومن مصر: الشيخ / جاد الحق حيث أوصى قبل موته بتعديل التقويم كما ذُكر في فتوى من فتاوى صوت السلف.

وأيضاً الشيخ/ محمد عبد المقصود، والدكتور / سيد العربي، والشيخ / ياسر برهامي، والشيخ / هاني حلمي، والشيخ/ محمد صفوت نور الدين، وغيرهم كثير. ومن السودان: أخوة من أنصار السنة .

از عربستان سعودی و از مصر و از سودان این اشخاص (در متن عربی موجود است) و جمع کثیری از علماء بر درست نبودن جدول اوقات نماز تأکید کرده‌اند.

3- بالفعل شُكلت تلك اللجنة المقترحة - وأُطلق عليها ( لجنة تحقيق مواقيت الصلاة) - بقرار من رئيس أكاديمية البحث العلمي، وأسهم الشيخ جاد الحق في دعمها

4- وقد أسفرت هذه الدراسات والتجارب - على مدى عامين - عن أن الفجر الصادق يكون قبل شروق الشمس بحوالي (64 دقيقة) في أسوان والمناطق المحيطة بها، أما في باقي أنحاء الجمهورية فإن الفجر الصادق يكون قبل شروق الشمس بحوالي (57 دقيقة). وهذه الدراسة نشرتها جريدة اللواء الإسلامي في 19 جمادى الآخرة 1409هـ الموافق 29/12/1988.

وحيث أن فتوى الشيخ جاد الحق كانت في 1981 م وقرار " لجنة تحقيق مواقيت الصلاة " الذي أثبت خطأ توقيت الفجر في التقاويم كان في 1988 م، فإن قرار اللجنة يُعتبر ناسخاً لتلك الفتوى، وعليه فلا يصح الاحتجاج بها على صحة التقاويم. وهو ما حدث بالفعل فقد رجع الشيخ جاد الحق شيخ الأزهر عنها وأوصى قبل موته بلزوم تعديل توقيت النتيجة بعد تقرير اللجنة التي شكَّلها لبحث هذه المسألة إبَّان كونه شيخاً للأزهر– رحمه‌الله -، كما نقل ذلك عنه الشيخ علي الخطيب رئيس تحرير مجلة الأزهر- سابقاً -. كما جاء ذلك في فتاوى صوت السلف في آخر هذه الرسالة. 

ونشرت مجلة الأزهر في عدد شوال 1417 هـ / فبراير 1997م، بحثاً مفصلاً بعنوان (تصحيح وقت أذان الفجر) وفيه: " من المتفق عليه في علم الفلك والملاحة والعلوم الجوية أن الظلام يكون دامساً عندما يكون انخفاض الشمس 18درجة تحت الأفق وأن أول خيط من الفجر يظهر بعد دقائق ليست بالقليلة من الوقت الذي يكون فيه مركز الشمس عند الدرجة 18وتقاويم الصلاة في جميع أنحاء العالم الإسلامي اليوم تحسب الفجر الصادق عندما يكون انخفاض الشمس 19درجة و 33 دقيقة تحت الأفق – ومعنى (19) أي درجة أكبر، بمعنى أن الليل لا يزال موجوداً لأن الظلمة تقل كلما جاء النهار-, ففي هذا الوقت يكون الظلام دامساً ".[2]

بالفعل کمیته‌ای در این خصوص (جدول نماز) تشکیل شد و اسمش را کمیته تحقیق مواقیت صلاة نام‌گذاری کردند- توسط رئیس آکادمی تحقیق علمی و در آن شیخ جاد الحق نیز حضور داشتند.

و نتیجه این تحقیق که در مدت دو سال انجام پذیرفت، این بود که فجر صادق قبل از طلوع خورشید در حوالی 64 دقیقه در شهر اسوان و محیط پیرامون آن بوده است و اما در بقیه مناطق جمهوری (مصر) فجر صادق در حوالی 57 دقیقه مانده به طلوع خورشید گزارش‌شده است. این تحقیق در روزنامه اللواء الاسلامی در في 19جمادى الآخرة 1409هـ الموافق 29/12/1988 به چاپ رسیده است.

طوری که فتوای شیخ جاد الحق در سال 1981 میلادی و تحقیق کمیته تحقیق مواقیت الصلات که خطای اوقات نماز صبح را اثبات کرده است و این عمل یعنی برگشت شیخ جاد از حکم بر صحت جدول اوقات صلات بالفعل نیز به وقوع پیوست چراکه شیخ الازهر (شیخ جاد الحق) از قول خود برگشتند و درزمانی که وی شیخ الازهر بود قبل از فوتشان وصیت کردند که تعدیل اوقات نماز لازم است بعد از تقریر کمیته تحقیق که برای همین موضوع تشکیل داده بود همچنان که خطیب رئیس تحریریه مجله الازهر قبلاً اعلام کرده بود و همچنان که در فتاوای صوتی سلف که در آخر این رساله آمده است.

مجله الازهر در شماره شوال 1417 هـ / فبراير 1997م، خود بحث مفصلی را به چاپ رساند تحت عنوان تصحیح وقت اذان فجر و در آن چنین آمده است: آنچه متفق‌علیه است این موضوع می‌باشد که تاریکی مطلق وجود دارد وقتی‌که خورشید در 18 درجه در افق می‌باشد و اولین رشته‌ی صبح بعد از چندین دقیقه نمایان می‌شود که دقائق کمی هم نمی‌باشد از وقتی‌که مرکز خورشید در 18 درجه واقع است این درحالی است که تقویم‌های اوقات نماز در جمیع عالم اسلامی در این زمان وقت نماز را در 19 درجه انخفاض خورشید بنانهاده‌اند و معنی این درجه نوزده این است که درجه‌ای بالاتر از 18 می‌باشد و به معنی این است که در این وقت تاریکی شب هنوز پابرجاست زیرا تاریکی با آمدن روز کمتر می‌شود پس در این وقت (که جدول‌ها بر آن اساس بناشده‌اند) تاریکی مطلق و شدید موجود است.[3]

نتیجه اقوال علمای معاصر کشورهای عربستان و مصر.

یکی از بانیان این جدول که شیخ جاد الحق از مصر می‌باشد قبل از مرگش توبه کرده است و توصیه می‌کند که این جدول‌ها باید اصلاح شود به ترجمه و متن بالا توجه کنید.

بر اشتباه بودن جدول اوقات نماز اذعان دارند و با تحقیق اثبات کرده‌اند.

[1]- من شريط للشيخ محمد حسان بتاريخ 24/10/ 1999- بعنوان الفجر الصادق

[2]- شبكة أنا المسلم للحوار

[3]- شبكة أنا المسلم للحوار