فصل 2: آب هایی که می توان با آن ها وضوء گرفت

براي وضو گرفتن از این آبها استفاده می شود:

 مسئله 63 ◄ از آسمان مي بارد (مثل باران و غيره).

 مسئله 64 ◄ از آبهاي زمين (مثل رودها و چاه ها و قنات و درياها) مي توان استفاده كرد گرچه رنگ و بوي آن بر اثر زياد ماندن تغيير كرده باشد و يا با اضافه شدن چيز پاك تغيير كرده باشد مگر اينكه آب را از مایع بودن خارج كند كه درآن صورت جائز نيست.

دليل :

43- آيه ی شريفه ي 48 از سوره ي فرقان مي فرمايد: ما نازل كرديم از آسمان آبي پاك و پاك كننده را و منشأ همه ی آبها آسمان است. (بنايه ج1ص353 - مبسوط للسرخسی ج1ص72 - بدائع الصنائع ج1ص15 - العنایه شرح الهدایه ج1ص69).

44- رسول الله ﷺ در باره ي آب دريا گفتند: آبش پاك كننده است و مردار آن نیز حلال است؛ يعني ماهي بدون ذبح حلال است.  (احكام القرآن جصاص سوره فرقان آيه 48 - سنن آبي داود ج1ص152- مصنف ابن ابي شيبه ج1ص154- المستدرك علي الصحيحين ج1ص239- عمده القاري ج9ص48وج21ص104(دارالفكر (17ج))- مسند احمد ج2ص471- سنن الترمذي ج1ص199- سنن الدارمي ج1ص186وج2ص91- بنايه ج1ص354)

 مسئله 65 ◄ اگر چيز پاكي با آب مخلوط شود و آنقدر غليظ شود كه آن را از حالت سيلان كردن خارج كند پس نمي توان با آن وضو گرفت.

 مسئله 66 ◄ اگر به آب چيزي مخلوط كرده و بجوشانند، با آن آب نیز وضوء جائز نيست.

 مسئله 67 ◄ اگر به آب چيزي اضافه كرده شود و مقصود از آن پاكيزگي باشد؛ يعني جهت پاكيزگي بيشتر به آن افزوده شده باشد پس با آن جوشانده مي توان وضوء گرفت.

دليل: 

1- زيرا شیء جامد و غلیظ از آب بودن خارج شده است. (البحرالرائق ج1ص160- البدايه ج1ص74).

2- زيرا به آن جوشانده، آب گفته نمي شود مثلاً به آن شوربا يا حليم يا چيز ديگر گفته مي شود. (البحرالرائق ج1ص158- شرح الوقايه ملا علي القاري كتاب الطهاره،- العنايه كتاب الطهارات،).

3- وقتي دختر رسول الله ﷺ فوت كرد ایشان ﷺ فرمودند كه او را با آب و سدر بشوئيد. (صحيح بخاري ج1ص422 - سنن ابي داود ج 8ص416- موطا مالك ج2ص50- البحرالرائق ج1ص156).

احكام آبي كه در آن نجاستي افتاده است:

 مسئله 68 ◄ 1) آب جاري با افتادن نجاست در آن نجس نمي شود تا وقتي كه اثر نجاست بر آب ظاهر شود.

اثر نجاست: 1- بو. 2- رنگ. 3- طعم.

 مسئله 69 ◄ 2) اگر حوض بزرگ باشد: ده گَز در ده گَز يعني ضلع هاي آن از هر طرف ده گَز باشد.

 هر گَز تقريباً شصت سانتيمتر است و عمق آن طوري باشد كه وقتي با دست از آن آب برداريم، كف آن باز نماند (تقريباً يك وجب يا بيشتر باشد) پس حكم آب جاري را دارد.

 مسئله 70 ◄ 3) آبي كه در آن نجاست افتاده، اگر جاري نبوده و ده در ده هم نباشد نجس مي شود.

دليل:

 1- زيرا وقتي آب جاري باشد نجس در يك جا نمي ماند. (البحرالرائق ج 1ص7- اللباب في شرح الكتاب ج1ص5- جوهره النيره كتاب الطهارات فتح القدير ج1ص74- بنايه ج1ص381).

 مسئله 71 ◄ در اصل درباره ي حوض مساحت معيني گفته نشده است و آن را اينگونه گفته اند؛ حوض بزرگي كه با حركت دادن يك سمت آن طرف ديگر آن حركت نكند، حكم آب جاري را دارد و طريقه ی حركت دادن را اينگونه بيان كرده اند: 1 – با حركت در اثر غسل در يك طرف آن. 2- در اثر وضو در يك سمت آن. پس بخاطر آسان شدن حكم براي مردم آن را ده در ده گفته اند. (بنايه ج1ص383).

ادله:

زيرا در اين صورت آب در نزد ما احناف، قليل (كم) محسوب مي شود و آب كم با وقوع نجس در آن، به اجماع نجس مي شود (در حد و حدود كم، بين ما و شافعيه و مالكيه اختلاف است). (البحرالرائق ج1ص169).