نام : یادگیری موارد ضروری دین
نویسنده : برگرفته ار کتاب اسلام المسلم باسلام محمد خاتم الانبیاء
شناسه : 27

سجده ‏ی سهو

سجده‏ی سهو:
* یعنی دوباره سجده کردن بعد از التّحیات و سلام دادن است.
* اگر به غیر عمد واجبی از واجبات نماز را ترک کند و یا تغییر دهد، سجده‏ی سهو واجب است.
مواضع وجوب سجده‏ي سهو:
1) فرضی را بر فرض دیگر تقدیم کند؛ مثلاً قبل از اینکه قرائت بخواند به رکوع رود.
2) فرضی را تأخير کند؛ مثلاً با اضافه کردن (صلوات و یا دعاء) بر تشهّد قعده‏ي اول (نشستن اول)، رکعت سوم را به تأخیر بیاندازد.
3) تکرار فرض و واجب؛ مثلاً در یک رکعت دو رکوع انجام دهد یا در یک رکعت دو بار حمد بخواند.
4) واجبی را تغییر دهد؛ مثلاً امام در جایی که باید قرائت را به جهر بخواند، خفیّه بخواند و یا عکس آن.
5) واجبی را به غیر عمد ترک کند؛ مثلاً قعده‏ی اوّل (نشستن اول) را ننشیند و یا حمد نخواند و یا بعد از حمد، سوره یا آیه‏ای نخواند.
* اگر بر مقتدی (کسی که نماز را با امام به جماعت می خواند) سهوی (اشتباهی) پیش آید پس سجده‏ي سهو بر وی واجب نمی‏شود بلکه با سهو امام سجده بر وی واجب می‏شود که با امامش سجده کند (هر وقت امام به سجده سهو برود، مقتدی نیز انجام دهد).
* اگر شخصی نشستن در قعده‏ي اوّل را فراموش کند و بخواهد بلند شود، اگر در حالی یادش بیاید که به نشستن نزدیک است، بنشیند و سجده‏ي سهو بر وی نیست ولی اگر موقعی یادش بیاید که به ایستادن نزدیک باشد پس بایستد و به نمازش ادامه دهد و در آخر سجده‏ي سهو کند.
* اگر بعد از قعده‏ي آخر (آخرین نشستن) سهواً و اشتباهاً بلند شود، مادامی که به سجده‏ي رکعتی که اشتباهی شروع کرده نرفته باشد، باید برگردد و بنشیند و سجده‏ی سهو کند.
* اگر به سجده‏ي رکعتی که اشتباهی شروع کرده رفته باشد و بعد یادش بیاید که قعده‏ي اخیر (نشستن آخر در اتحیات) را ترک کرده، نماز وی از فرض به نفل تبدیل می‏شود و باید فرضش را دوباره بخواند و اگر خواست می‏تواند به آن رکعتی دیگر اضافه کند تا شش رکعت نفل خوانده باشد.
* اگر در قعده‏ي اخیر (نشستن آخر در اتحیات) بنشیند و سهواً بلند شود، در این صورت نیز مادامی که به سجده نرفته باشد، برگردد و سلام دهد و اگر نیز به سجده رفته باشد فرض وی تمام است و یک رکعت دیگر اضافه کند و در آخر به خاطر تأخیر واجب نماز (سلام)، سجده‏ي سهو کند.
* آن دو رکعت که بر فرضش اضافه خوانده است، برای وی نفل خواهد بود. این دو رکعت را که اشتباهاً خوانده است جای دو رکعت سنّت ظهر را نمی‏گیرد و سنّت را باید بخواند.