مسئله 45 ◄ شیخ فانی اگر از روزه گرفتن عاجز شود، برای هر یک روز روزه مسکینی را طعام دهد.
مسئله 46 ◄ مقدار طعام برای هر روز مانند صدقه ی فطریه است.
مسئله 47 ◄ هر گاه قدرت روزه بیابد باید قضاء آن را بجای آورد.
شیخ فانی: کسی که آنقدر پیر شده است که هر روز از قوّتش کم می شود و امید بهبودی آن نیست.
اگر زن حامله خوف این را داشته باشد که اگر روزه بگیرد به خودش و یا به بچه اش آسیبی برسد، می تواند روزه نگیرد و بعداً آن را قضاء کند.
مسئله 48 ◄ اگر مریضی از زیادت مرضش بترسد، می تواند روزه را بعداً قضاء کند.
مسئله 49 ◄ مسافر می تواند افطار کرده و بعداً قضای آن را بگیرد.
مسئله 50 ◄ همچنین است کسی که به بچه شیرخواره شیر می دهد و بترسد که روزه بر خودش یا بچه اش ضرر خواهد زد، پس وی می تواند روزه نگیرد و بعداً قضاء کند.
مسئله 51 ◄ بر هیچ یک از این اشخاص فدیه لازم نیست.
مسئله 52 ◄ اگر روزه برای مسافر ضرری نداشته باشد، گرفتن روزه ی رمضان برای وی مستحب است.
مسئله 53 ◄ اگر مسافر و مریض که روزه نگرفته بودند و بعد از صحت از مرض و آمدن مسافر از مسافرت به اندازه ی روزه ی قضاء شده زندگی کنند ولی قضای روزه را بجای نیاورند، پس بر وارثان وی لازم است که به جای آن ها فدیه دهند.
مسئله 54 ◄ اگر به اندازه ی روزه های قضاء شده زندگی نکنند بلکه کمتر زندگی کنند، پس به مقدار زندگی فدیه دهند.
مثلاً شخص مریض بخاطر مرضش ده (10) روز روزه را افطار کرده باشد و بعد از ماه رمضان از بیماریش رها شود؛ اگر به مقدار ده روز سالم زندگی کند و بعد فوت شود پس بر ورثه ی وی واجب است که به مقدار آن ده روز فدیه دهند و اگر مثلاً چهار روز سالم زندگی کند، پس بر وارثان وی واجب است که فدیه ی چهار روز را بدهند.
مسئله 55 ◄ در وجوب ادای فدیه، وصیت شرط است.
مسئله 56 ◄ و این فدیه از یک سوم مال میت اداء کرده می شود.
مسئله 57 ◄ فدیه هر یک وقت نماز مانند فدیه ی یک روز روزه است؛ یعنی به مقدار صدقه ی فطریه می باشد.
مسئله 58 ◄ کسی نمی تواند بجای کس دیگر روزه بگیرد و یا نماز وی را بخواند.
مسئله 59 ◄ اگر کسی روزه ی نافله را شروع کند، بر وی لازم است که آن را تمام کند. اگر آن را بشکند باید قضای آن را بجای آورد.
مسئله 60 ◄ در روزهای عید فطر و سه روز عید قربان و یک روز پس از آن روزه گرفتن حرام است.
ایام تشریق: سه روز بعد از روز اول عید قربان را ایام تشریق گویند.
مسئله 61 ◄ اگر کسی در این روزها نیت روزه ی نفل کند، بر وی اتمام آن لازم نیست بلکه آن را بشکند و قضاء نیز ندارد.
مسئله 62 ◄ نذر روزه ی این روزها درست است ولی باید در آن روز افطار کرده و بعداً آن را قضاء کند.
مسئله 63 ◄ اگر به روزه ی نذرش وفا کند و در آن روزها روزه بگیرد، نذرش را اداء کرده است.
مسئله 64 ◄ روزه ی نفل را بخاطر مهمانی و یا داشتن مهمان می توان شکست و گناهی ندارد و بعداً آن را باید قضاء کند.
مسئله 65 ◄ اگر مسافری از سفر برگردد و روزه نداشته باشد باید خود را در ادامه ی روز از منهیّات روزه نگاه دارد.
یعنی نخورد و نیاشامد و جماع نکند.
مسئله 66 ◄ همچنین اگر حائض از حیضش پاک شود، باید باقی مانده از روز را امساک کند.
امساک: خود را از منهیات روزه نگاه داشتن.
مسئله 67 ◄ همچنین است حکم کسی که در روزهای رمضان به بلوغ برسد و نیز حکم کافری که در روزهای ماه رمضان مسلمان شود. و بر این دو قضای آن روز واجب نیست.
مسئله 68 ◄ اگر مقیم روزه دار به سفر رود، روزه ی آن روز را کامل کند و اگر قبل از اتمام آن روز در سفر روزه اش را بشکند، کفارت ندارد.
مسئله 69 ◄ اگر شخصی کل ماه رمضان را با جنون سپری کند، بر وی قضای آن ماه نیست. ولی اگر در بعضی از روزها جنون بر وی عارض شود و بقیه ی ایّام رمضان را عاقل باشد، پس بر وی قضای روزهای با جنون سپری شده واجب است.
مسئله 70 ◄ اگر در ماه رمضان بیهوش شود، روزهایی را که بیهوش بوده است، قضاء کند مگر روزی را که در آن بیهوش شده و روزه دار بوده، قضاء ندارد.
یاد آوری: از رسول الله : هر کس بعد از رمضان شش روز روزه بگیرد مانند آن است که تمام عمر خود را روزه گرفته باشد.