مطلب خمس:
مسئله 39 ◄ اگر شخصي معدن طلا يا مانند آن را در زمين هاي خراجي يا عشري پيدا كند، پس از آن خمس (يك پنجم آن معدن) واجب مي شود و الباقي آن اگر زمين مالك نداشته باشد، به شخص مي رسد.
مسئله 40 ◄ و اگر در ملك كسي باشد، باقي آن به مالك زمين مي رسد.
مسئله 41 ◄ اگر در حياط خود شخص معدن يافت شود، پس در آن هيچ چيز واجب نيست و كل آن متعلق خود شخص خواهد بود.
مسئله 42 ◄ اگر در زمين متعلق به خودش يافت شود پس در اين مسئله در يك روايت آمده است كه خمس واجب نيست.
مسئله 43 ◄ و در روايتي ديگر آمده است كه در آن خمس واجب است.
مسئله 44 ◄ در مرواريد و عنبر و فيروزه اي كه در كوه يافت مي شود خمس واجب نيست.
مسئله 45 ◄ اگر گنج (دفينه) يافت شود، پس اگر در آن شيء يافته شده علامت اسلام باشد حكم آن حكم لقطه مي باشد.
لقطه: اشيائي كه شخصي گم كند و ديگري آن را بيابد مانند پول و غير آن.
مسئله 46 ◄ اگر در آن علامت كفر باشد پس از آن خمس واجب مي شود و الباقي آن اگر زمين غير مملوك باشد، به يابنده مي رسد.
مسئله 47 ◄ اگر در زمين مملوك كسي يافت شود، در اين صورت به اولين مالك آن زمين به هنگام فتح آن سرزمين مي رسد.
مسئله 48 ◄ اگر شخصي در دارحرب (سرزمين كفر) گنج يا معدن بيابد، كل آن به مستأمن (كسي که با اجازه ي آن كشور وارد آن كشور شده است) مي رسد. (و خمس در آن واجب نيست).
مسئله 49 ◄ اگر در حياط كسي (حربي) بيابد، بايد آن را به مالكش برگرداند.
مسئله 50 ◄ اگر متاعي (کالایی) را در دار حرب و در مكاني غير مملوك بيابد خمس واجب مي شود و الباقي به يابنده تعلق مي گيرد.