خواندن نماز نفل در اين اوقات مكروه است:
مسئله 22 ◄1) از طلوع فجر صادق تا طلوع خورشيد (فقط سنّت نماز صبح را بخواند).
مسئله 23 ◄ 2) بعد از اداء (خواندن) نماز عصر تا اداء نماز مغرب.
مسئله 24 ◄3) وقتي امام براي خطبه خواندن، بر بالاي منبر رفت.
دليل:
از يسار مولي ابن عمر (رض): ابن عمر (رض) مرا ديد كه بعد از طلوع فجر نماز (نفل) مي خوانم. پس گفت: اي يسار، همانا رسول الله ﷺ بر ما وارد شدند در حالي كه ما مانند تو مشغول نماز بوديم؛ پس فرمودند كه اين خبر را شاهد بر غائب برساند كه بعد از طلوع فجر، غير از دو ركعت (سنّت صبح)، كسي نماز (نافله) نخواند. (سنن ابي داود ج4ص158 - سنن الدارقطني ج1ص398 - كنز العمال ج1ص1411)
رسول اللهﷺ به غير از صبح و عصر، بعد از هر نماز فرض، دو ركعت نماز مي خواندند. (سنن الكبري للبيهقي ج3ص500)
از رسول اللهﷺ متواتراً آمده است كه ايشان از خواندن نماز بعد از طلوع فجر و عصر نهي مي كرده اند و حضرت عمر (رض)كسي را كه بعد از نماز عصر نماز مي خواند را تنبيه مي كردند و آن (تنبیه کردن) در محضر صحابه (رض) بوده و كسي بر حضرت عمر (رض) انكار نمي كرد. (البنايه ج2ص67 - عمده القاري ج5ص75)
از ابن عمر (رض): شنيدم كه رسول اللهﷺ مي گفتند: اگر كسي به مسجد داخل شود و امام بر منبر باشد، پس تا وقتي كه امام فارغ شود نماز و كلام نبايد كرد (نباید نماز خواند و نباید صحبت کرد). (مجمع الزوائد ج2ص407 - كنز العمال ج1ص1516)
نبيشه الهذلي (رض) از رسول الله ﷺروايت مي كرد: همانا مسلمان وقتي در روز جمعه غسل كند و به سوي مسجد روانه شود در حالي كه به كسي اذيّتي نمي رساند، اگر امام به منبر نرفته باشد نماز نفل بخواند و اگر امام به منبر رفته باشد نشسته و سكوت كند تا اينكه امام جمعه كلامش را تمام كند، گرچه تمام گناهانش بخشيده نشود ولي كفّاره خواهد بود براي جمعه ی نزديك وي. (مسند امام احمدج6ص73
از عبدالله (رض): همين كه به همراهت بگویي كه سكوت كن، همان کار براي لغو در نماز جمعه كافي است. (مصنف ابن ابي شيبه ج2ص33)
لغو: سخن بيهوده.
از رسول الله ﷺروايت است در باره ي كسي كه در هنگام خطبه خواندن امام صحبت كند جمعه اش هيچ است. اين روايت متواتراً از رسول اللهﷺ روايت شده است. (اعلاء السنن ج2ص566) پس عبدالله (رض) بيان مي دارد كه گفتن سكوت كن نیز از لغو است. پس وقتي «انصت» (سكوت كن)، كه از امر به معروف (فرض) است در اين حين لغو حساب مي شود، پس نماز نافله به طريق اولي از لغو خواهد بود.
مسئله 25 ◄اگر كسي در آخر وقت نمازي اهل فرض گردد، همان نماز را قضاء كند.
1) آخر وقت نماز: آن مقدار از زمان كه شخص در انتهاي وقت يك نماز، براي تحريمه (الله اكبر گفتن) لازم دارد. (شرح الوقايه عبيدالله بن مسعود ج1ص151 - شرح الياس ج1ص100)
2) اهل فرض: 1) كسي که به بلوغ رسد. 2) كافري كه مسلمان شود. 3) حائض و نفساء كه از حيض و نفاس پاك شود.
پس اگر كسي در 10 دقيقه مانده به خروج وقت نماز فرضي، اهل فرض گردد، بر وي واجب است كه همان نماز را قضاء كند. اگر وقت داشته باشد بايد در وقتش بخواند.