فصل9: نماز وتر
مسئله 213 ◄ 1) وتر سه رکعت است که با یک سلام واجب است (سلام دادن به راست و چپ یک سلام است).
دلیل:
رسول الله ﷺ: وتر حقّ است، هر کس وتر نخواند از ما نیست. (سنن الکبری للبیهقی ج4ص9 - المستدرک علی الصحیحین ج1ص447 - مسند امام احمد ج6ص490)
رسول الله ﷺ وتر را سه رکعت می خواندند و فقط در آخر آن سه رکعت سلام می دادند. (المستدرک علی الصحیحین ج1ص446 - سنن الکبری للبیهقی ج4ص122 - سنن النسائی الکبری ج6ص184 - مسند امام احمد ج1ص501)
مسئله 214 ◄ 2) وقت نماز وتر بین نماز عشاء و فجر صادق است.
دلیل:
رسول الله ﷺ: همانا الله ﷻ شما را با نمازی که آن از شتران قرمز (بهترین شتران) بهتر است یاری داد. ما (صحابه (رض)) گفتیم که آن چه نماز است؟ فرمودند که آن وتر است؛ آن را بعد از نماز عشاء تا طلوع فجر صادق بخوانید. (بلوغ المرام ج1ص71 - معجم البرانی الکبیر ج4ص201 - مصنف ابن ابی شیبه ج2ص197 - سنن ابی داود ج4ص292 - المستدرک علی الصحیحین ج1ص448 - سنن ابن ماجه ج1ص369 - سنن الدارقطنی ج2ص20)
مسئله 215 ◄ 3) در رکعت سوّم قبل از رکوع تکبیر گفته و دست هایش را بالا برده و دعای قنوت خوانده می شود.
دلیل:
رسول الله ﷺدر وتر، در رکعت اوّل سوره ي «اعلی» را می خواندند؛ در دومی سوره ي «کافرون»؛ و در سومی سوره ي توحید را و قبل از رکوع سوم دعای قنوت می خواندند. (سنن الکبری للبیهقی ج4ص141 - سنن الدار قطنی ج2ص21 - مصنف ابن ابی شیبه ج2ص202)
مسئله 216 ◄ 4) دعای قنوت در وتر در تمام شب های سال خوانده می شود.
دلیل:
ابن مسعود (رض) و اصحاب رسول الله ﷺبر خواندن دعای قنوت قبل از رکوع وتر مواظبت می کردند. (مصنف ابن ابی شیبه ج2ص202 - عمده القاری ج7ص16 - نصب الرایه کتاب الصلاه باب صلاه الوتر)
رسول الله ﷺتا وقت فوتشان قنوت خواندند و ابوبکر (رض) تا وقت فوتشان قنوت خواندند و عمر (رض) تا وقت فوتشان قنوت خواندند. (مجمع الزوائد ج2ص331 - مسند البزار ج13ص130)
مسئله 217 ◄ 5) در غیر از نماز وتر دعای قنوت خوانده نمی شود.
دلیل:
رسول الله ﷺ در نماز صبح بعد از رکوع قنوت می خواندند و در آن طائفه ي مشرکین عرب را به مدت یک ماه نفرین می کردند و بعد از آن، آن را ترک کردند. (صحیح ابن حبان ج3 باب ذکر قنوت مصطفی ﷺ - صحیح مسلم ج5ص147 - مسند ابویعلی ج7ص252 - مصنف ابن ابی شیبه ج2ص209 - مسندالسراج ج1ص325)
رسول الله ﷺدر نماز صبح قنوت نمی خواندند مگر اینکه بخواهند بر قومی دعای خیری کنند یا بر علیه قومی دعاء کنند. (صحیح ابن خزیمه ج2ص153)
رسول اللهﷺ (در صبح) فقط برای یک ماه قنوت خواندند که این قنوت خواندن نه قبل و نه بعد از آن دیده نشد و در این قنوت بر علیه قومی از مشرکین دعاء می کردند. (الاثار لابی یوسف فی الاضحی و مسند البزار ج5ص15)
مسئله 218 ◄ 6) در هر رکعت از وتر فاتحه و سوره ای از قرآن خوانده می شود.
دلیل:
قرائت در هر رکعت از وتر با اجماع ثابت است. (البنایه ج2ص491)
مسئله 219 ◄ اگر امام جماعت شافعی باشد و در وتر بعد از رکوع قنوت بخواند، پس مقتدی حنفی از وی تبعیت کرده و بعد از رکوع قنوت بخواند.
مسئله 220 ◄ و اگر آن امام در نماز صبح قنوت بخواند، از وی تبعیت نکند بلکه سکوت کند.
دلیل:
زیرا قنوت خواندن در نماز صبح منسوخ است؛ پس تبعیت کرده نشود. (الهدایه و البنایه ج2ص500)
مسئله 221 ◄ 7) دعای قنوت همان دعای قنوت معروف بین ترکمن ها می باشد.
«اللَّهُمَّ إنَّا نَسْتَعِينُكَ وَنَسْتَغْفِرُكَ وَنُؤْمِنُ بِكَ وَنَتَوَكَّلُ عَلَيْكَ وَنُثْنِي عَلَيْكَ الْخَيْرَ نَشْكُرُكَ وَلَا نَكْفُرُكَ وَنَخْلَعُ وَنَتْرُكُ مَنْ يَفْجُرُكَ اللَّهُمَّ إيَّاكَ نَعْبُدُ وَلَكَ نُصَلِّي وَنَسْجُدُ وَإِلَيْكَ نَسْعَى وَنَحْفِدُ، نَرْجُو رَحْمَتَكَ، وَ نَخْشَى عَذَابَكَ إنَّ عَذَابَكَ بِالْكُفَّارِ مُلْحِقٌ».
دلیل:
زیرا صحابه (رض) بر خواندن آن متّفق هستند. (البحرالرائق ج2ص40 - البدایه ج1ص436 - حاشیه ردالمختارعلی درالمختار ج2ص3 - حاشیه الطحطاوی علی المراقی الفلاح ج1ص205)