کتاب الاشربه

کتاب احکام مشروبات:

 مسئله 1◄ خمر حرام است.

دلیل:

 ترجمه آیه: ای مؤمنان شراب و قمار و انصاب و ازلام پلید و عمل شیطانی است، از آن پرهیز کنید باشد که رستگار شوید * همانا شیطان می‌خواهد در پرداختن به شراب و قمار بین شما دشمنی و کینه بیندازد و شمارا از یاد خداوند و از نماز بازدارد، آیا دست‌بردار هستید؟ (سوره مائده آیه 90و 91)

تعریف خمر: آب انگور خامی است که بدون حرارت دادن جوش بیاید و شدت یابد و کف را بیاندازد؛ و بر این تعریف آیه 36 یوسف دلالت دارد یعنی «إنِّي أَرَانِي أَعْصِرُ خَمْرًا»: گفت من به خواب‌دیده‌ام که خمر می‌فشارم (المبسوط للسرخسی ج24ص2)

 مسئله 2◄ مقدار کم خمر نیز مانند زیاد آن حرام است.

دلیل:

الله تعالی در قرآن خمر را رجس نامیده است و رجس یعنی حرام عین، پس کم‌وزیادش فرقی ندارد و حرام است. (بدائع الصنائع ج5ص113)

 مسئله 3◄ «طلاء» نیز حرام است:

دلیل:

زیرا این شراب نیز مانند خمر لذت دهنده و مطرب است و فاسقان برای نوشیدنش جمع می‌شوند. (الهدایه ج4ص395)

تعریف طلاء: آب انگوری است که جوشانده شود و کمتر از دوسوم آن تبخیر شود.

 مسئله 4◄ خمر و طلاء نجاست غلیظه هستند.

دلیل:

زیرا الله تعالی در قرآن آن را رجس گفته است. (بدائع الصنائع ج5ص113)

 مسئله 5◄ نقیع خرمای (سکر) خام نیز اگر بجوشد و شدت یابد حرام است.

نقیع: خرمای خیسانیده شده و در آب خوابانده شده را گویند.

 مسئله 6◄ نقیع کشمش خام نیز اگر بجوشد و شدت یابد حرام است.

رسول‌الله ﷺ: خمر از این دو درخت است «انگور و خرما»؛ یعنی حرام است. (بدائع الصنائع ج4ص114 و سنن ابی داود ج5ص520)

 مسئله 7◄ حرمت خمر از بقیه بیشتر است و هر کس آن را حلال بداند کافر است.

دلیل:

زیرا حرام بودن خمر با قرآن ثابت‌شده است و منکر حرمت آن منکر قرآن است. (بدائع الصنائع ج5ص113)

 مسئله 8◄ «مثلث عنبی» حلال است هرچند شدت یافته باشد.

مثلث عنبی: آب انگوری که با جوشاندن توسط آتش دوسوم آن تبخیر شده باشد.

 مسئله 9◄ نبیذ خرما و نبیذ کشمش که کمی جوشانده شده باشند حلال است، هرچند شدت یافته باشد به‌شرطی که به حد مست‌کنندگی نرسیده باشد و از نوشیدنش قصد بازی و سرگرمی نداشته باشد.

 مسئله 10◄ خلیطان نیز حلال است.

خلیطان: مخلوط خرما و کشمش و یا مخلوط خرمای رسیده و خرمای کال (خام).

 مسئله 11◄ نبیذ عسل و انجیر و گندم و جو و ذرت نیز حلال است به‌شرطی که جوشانده نشود و بدون قصد بازی و سرگرمی باشد.

دلیل:

از ابن عباس (رض) مرفوعاً و موقوفاً: خمر عینش حرام است و کم‌وزیاد آن نیز حرام است و مست‌کننده از هر چیز نیز حرام است. (الهدایه ج5ص382 - السنن الصغیر للبیهقی ج3ص335)

 مسئله 12◄ سرکه‌ی خمر نیز حلال است هرچند با استفاده از موادی دیگر به سرکه تبدیل شده باشد.

......خواباندن و سرکه گرفتن در ظروف کدو و سبوی سبز (گوگ کویزه).

دلیل:

رسول‌الله ﷺ: سرکه‌ی خمر چه خوب نان‌خورشتی است. (بدائع الصنائع ج5ص113 - سنن ابی داود ج5ص637 )

 مسئله 13◄ خوردن ته ماند خمر نیز حرام است و همچنین استفاده از آن برای شانه کردن حرام است.

دلیل:

زیرا ته ماند هر چیز به‌مانند جنس صاف آن شیء است پس خمر حرام است و ته ماند آن نیز حرام است. (المبسوط للسرخسی ج24ص20)

 مسئله 14◄ اگر ته ماند خمر را بخورد، بدون مستی حد (شلاق) اجرا نشود.

دلیل:

زیرا طبیعت انسان از خوردن آن اکراه دارد و همچنین غالب ته ماند خمر تفاله‌ی انگور است. (المبسوط للسرخسی ج24ص21)