معاني عبادت:

«عين باء دال» در لغت داراي دو معني اصلي است كه بقيه ی معاني بر آن استوار می باشد. يكي به معني نرمي و ذلت (خواري) می باشد و ديگر معناي آن بر غلظت و شدّت و سختي دلالت دارد. (مقاييس اللغة باب العين و الباء و ما يثلثهما و لسان العرب باب العين)

اصل العُبُودِيَّة: فروتني و خواري می باشد. (الصحاح للجواهري فصل باب الدال فصل العين - تاج العروس فصل العين مع الدال المهملتين مع الدال المهملتين)

العِبَادَةُ: انجام آنچه كه رضایت الله ﷻ در آن می باشد. (تاج العروس فصل العين مع الدال المهملتين)

العِبَادَةُ: اطاعت كردن همراه با فروتني. (تهذيب اللغه باب العين و الدال مع الباء)

العِبَادَةُ: اطاعت كردن . (قاموس المحيط فصل باب الدال فصل العين)

العُبُودِيّة: اظهار خوار بودن و مبالغه ي آن عبادت می باشد؛ زيرا عبادت آخر و منتهاي خواري و ذلت است. به همين خاطر كسي لایق آن نيست مگر اينكه آخر فضل و كرم باشد (يعني الله ﷻ). (غريب القرآن عبد الله بن مسلم بن قتيبة الدينوري ج2ص319 -مفردات ألفاظ القرآن الكريم – كتاب الكليات أبوالبقاء أيوب بن موسى الحسيني الكفوي583)

العِبَادَةُ: غايت فروتني و خواري است. (تفسير بيضاوي ذيل آية4الفاتحة - تفسير الآلوسي ذيل آية36النساء - تفسير الكشاف ذيل آية4الفاتحه - تفسير لباب التأويل في معالم التنزيل ذيل آية4الفاتحة - تفسير غرائب القرآن ذيل آية 4 الفاتحة)

العِبَادَةُ: غايت فروتني و خواري است و آن همان توحيد و يگانگي الله ﷻ است. (مرقاة المفاتيح ج1ص191)

عبادت: معناي غالب اين كلمه، تعظیم الله ﷻ به طریقه ی مبالغه مي باشد. (كتاب الكليات أبوالبقاء أيوب بن موسى الحسيني الكفوي583)

عَبَدَ، يَعبُد،عبادةً: اين فعل در باره ي كسي استعمال نمي شود مگر بر كسي که الله ﷻ را عبادت می كند. (مقاييس اللغة باب العين و الباء و ما يثلثهما - تهذيب اللغه باب العين و الدال مع الباء - لسان العرب باب العين)

العُبُودَة: راضي بودن به آنچه که الله ﷻ بر وی مقدّر كرده است. (تاج العروس فصل العين مع الدال المهملتين)

و عامّه مردم بين عباد الله و عبيد مملوكين فرق گذاشته اند. (مقاييس اللغة باب العين و الباء و ما يثلثهما - تهذيب اللغه باب العين و الدال مع الباء - لسان العرب باب العين)

يعني هر دو لفظ (عباد و عبيد) بر هر دو معني صحيح است؛ يعني بر بندگان الله و بندگان مردم، ولی عباد را در بندگان الله بكار بردند و عبيد را بر بندگان مردم.

العَبْدُ: بنده را گویند، چه آزاد و چه مملوك باشد؛ زيرا همه بنده ي الله ﷻ هستند. (الصحاح للجواهري باب الدال فصل العين - تاج العروس فصل العين مع الدال المهملتين مع الدال المهملتين)

و عبد گفته و مملوك (غلام) منظور كرده می شود كه در اين صورت به شخص آزاد اطلاق نمی شود. (المحكم و المحيط الأعظم ج1ص209 - تاج العروس فصل العين مع الدال المهملتين مع الدال المهملتين)

((عبد بر چهار معني استعمال می شود: 

1) شخص به حكم شرع عبد است؛ و آن مملوك می باشد و صاحب وی می تواند آن را بفروشد و بخرد.

2) عبد است از لحاظ ايجاد، كه آن خاص الله ﷻ است؛ يعني الله ﷻ وی را به وجود آورده است؛ پس وی بنده ي الله ﷻ است. از اين وجه و اين معني در این آيه منظور شده است: *إِنْ كُلُّ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إِلاَّ آتِي الرَّحْمنِ عَبْداً. (سوره مریم آیه 93)

تمام كسانى كه درآسمان ها و زمين هستند، بنده ی اويند!*

3) عبد است به اعتبار خدمت و عبادت؛ و مردم در اين وجه بر دو قسمند: يكي بنده ي خالص الله ﷻ كه اين معني منظور است در آيه ی: {واذكر عبدنا أيوب... ياد كن بنده ي من ايوب را.} و هر آيه اي كه منظور پيامبران باشند.

4) و ديگري بنده ي دنيا و متاع آن و اين معني منظور است در حديث (تَعِسَ عَبْدُ الدِّرْهَمِ، تَعِسَ عَبْدُ الدِّينَارِ) بدبخت است بنده درهم و دينار. (غريب القرآن عبد الله بن مسلم بن قتيبة الدينوري ج2ص319 - مفردات الفاظ القرآن راغب)

عَبَدة الطّاغوتِ: به مشركين گفته می شود. و به مسلمين: عُبّادٌ يعبدون الله تعالى اطلاق می شود. (مقاييس اللغة باب العين و الباء و ما يثلثهما - تهذيب اللغه باب العين و الدال مع الباء - لسان العرب باب العين)

العبودية: وفاء به عهد است و رضاء به موجود و صبر بر نداري. (حاشية الطحطاوي على مراقي الفلاح ج1ص11- التعريفات الجزجاني ج1ص46ش قديم)

عبادت: عمل بنده است بر خلاف هواي نفس خود براي جلب رضايت الله ﷻ. (التعريفات جرجاني ص46ش قديم)

عبادت در شرع اخص از تعريف آن در لغت می باشد و آن؛ انجام آنچه كه الله ﷻ از آن خشنود می شود؛ مانند خضوع و فروتني و انجام اوامر وي تعالي و اجتناب از نواهي. (التحرير و التنوير ج1ص177ذيل آية 4 فاتحة)

عبادت: نزديكي جستن به الله ﷻ است به وسيله ي آنچه وي تعالي مشروع دانسته است؛ از قول و فعل ظاهري و باطني. (اسهام جمعيات التحفيظ ج1ص9)

تكاليف با همه ي انواع خود در دو چيز خلاصه می شود 1) تعظيم امر الله ﷻ و 2) شفقت و مرحمت بر خلق الله. (تفسير رازي ذيل آية8 مائدة)