حکم خواندن شعر در مسجد

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ وَالصَّلَاةُ والسَّلَامُ عَلَى مُحَمَّدٍ رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ وَعَلَى آلِهِ وَأصْحَابِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإحْسَانٍ إلَى يَوْمِ الدِّينِ أمَّا بَعْدُ وعلیکم السلام ﻭﺭﻭﻯ ﻋﺒﺪ اﻟﺮﺯاﻕ ﻓﻲ (ﻣﺼﻨﻔﻪ) ﻣﻦ ﺣﺪﻳﺚ اﺑﻦ اﻟﻤﻨﻜﺪﺭ: ﻋﻦ ﺃﺳﻴﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﺮﺣﻤﻦ: (ﺃﻥ ﺷﺎﻋﺮا ﺟﺎء اﻟﻨﺒﻲ ﻭﻫﻮ ﻓﻲ اﻟﻤﺴﺠﺪ، ﻗﺎﻝ: ﺃﻧﺸﺪﻙ ﻳﺎ ﺭﺳﻮﻝ ا؟ ﻗﺎﻝ: ﻻ، ﻗﺎﻝ: ﺑﻠﻰ، ﻓﻘﺎﻝ ﻟﻪ اﻟﻨﺒﻲ: ﻓﺎﺧﺮﺝ ﻣﻦ اﻟﻤﺴﺠﺪ، ﻓﺨﺮﺝ ﻓﺄﻧﺸﺪﻩ ﻓﺄﻋﻄﺎﻩ ﺭﺳﻮﻝ اﻟﻠﻪ ﺛﻮﺑﺎ) . ﻭﻗﺎﻝ: ﻫﺬا ﺑﺪﻝ ﻣﺎ ﻣﺪﺣﺖ به ربک. ﻋﻤﺪﺓ اﻟﻘﺎﺭﻱ ﺷﺮﺡ ﺻﺤﻴﺢ اﻟﺒﺨﺎﺭﻱ-ﻛﺘﺎﺏ اﻟﺼﻼﺓ-- (ﺑﺎﺏ اﻟﺸﻌﺮ ﻓﻲ اﻟﻤﺴﺠﺪ)- ﺻﻔﺤﺔ -219 شاعری نزد رسول الله ص آمد و گفت: یا رسول الله ص شعری برایت بخوانم ؟ رسول الله حواب دادند: خیر، طرف گفت:بلی. رسول الله ص فرمودند: پس در اینصورت از مسجد خارج شو. و آن شخص خارج شد و انشاد شعر کرد، و رسول الله ص لباسی به وی داد و فرمود: این بدل مدح پرودگارت است( ﻫﺬا ﺑﺪﻝ ﻣﺎ ﻣﺪﺣﺖ به ربک) توجه کنید، شاعر مدح الله متعال کرده است و از مسجد بیرون شده است. حسان رضی الله عنه در مسجد شعر می‌خواندند چرا که دفاع از رسول الله ص در مقابل مشرکین بود که ایشان را هجو می‌کردند( در جنگ آدم می‌کشند و جواب دشمن داده می‌شود ) برای همین حضرت عمر برای کسانیکه قصد شعر گفتن داشتند آنان را از مسجد بیرون کرده و در صحرا برایشان منبری آماده کرده بود. در پبام اولی روایت را ذکر کردیم و بیان داشتیم مدح الله متعال نیز بیرون انجام داده اند و در مسجد اجازه نداده اند. در مورد اینکه در مسجد شعر خوانده نشود: ابن عابدین در رد المحتار چنین استنباط می‌کند که در مسجد اگر احیانا میان موعظه و یا امثال آن باشد جواز خواهد داشت ولی اینکه در مسجد به شعر خوانی مشغول شوند جواز ندارد و این در حالی است که اصحاب متون مطلق شعر را در مسجد ممنوع میدانند و در متون از نوع شعر صحبت نکرده اند و مطلق گرفته اند. ﻫﺬا، ﻭﻗﺪ ﺃﺧﺮﺝ اﻹﻣﺎﻡ اﻟﻄﺤﺎﻭﻱ ﻓﻲ ﺷﺮﺡ ﻣﺠﻤﻊ اﻵﺛﺎﺭ «ﺃﻧﻪ - ﺻﻠﻰ اﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭﺳﻠﻢ - ﻧﻬﻰ ﺃﻥ ﺗﻨﺸﺪ اﻷﺷﻌﺎﺭ ﻓﻲ اﻟﻤﺴﺠﺪ، ﻭﺃﻥ ﺗﺒﺎﻉ ﻓﻴﻪ اﻟﺴﻠﻊ، ﻭﺃﻥ ﻳﺘﺤﻠﻖ ﻓﻴﻪ ﻗﺒﻞ اﻟﺼﻼﺓ» ، ﺛﻢ ﻭﻓﻖ ﺑﻴﻨﻪ ﻭﺑﻴﻦ ﻣﺎ ﻭﺭﺩ «ﺃﻧﻪ - ﺻﻠﻰ اﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭﺳﻠﻢ - ﻭﺿﻊ ﻟﺤﺴﺎﻥ ﻣﻨﺒﺮا ﻳﻨﺸﺪ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺸﻌﺮ» ، ﺑﺤﻤﻞ اﻷﻭﻝ ﻋﻠﻰ ﻣﺎ ﻛﺎﻧﺖ ﻗﺮﻳﺶ ﺗﻬﺠﻮﻩ ﺑﻪ ﻭﻧﺤﻮﻩ ﻣﻤﺎ ﻓﻴﻪ ﺿﺮﺭ، ﺃﻭ ﻋﻠﻰ ﻣﺎ ﻳﻐﻠﺐ ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺴﺠﺪ ﺣﺘﻰ ﻳﻜﻮﻥ ﺃﻛﺜﺮ ﻣﻦ ﻓﻴﻪ ﻣﺘﺸﺎﻏﻼ ﺑﻪ ﻗﺎﻝ: ﻭﻛﺬﻟﻚ اﻟﻨﻬﻲ ﻋﻦ اﻟﺒﻴﻊ ﻓﻴﻪ ﻫﻮ اﻟﺬﻱ ﻳﻐﻠﺐ ﻋﻠﻴﻪ ﺣﺘﻰ ﻳﻜﻮﻥ ﻛﺎﻟﺴﻮﻕ، ﻷﻧﻪ - ﺻﻠﻰ اﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭﺳﻠﻢ - ﻟﻢ ﻳﻨﻪ ﻋﻠﻴﺎ ﻋﻦ ﺧﺼﻒ اﻟﻨﻌﻞ ﻓﻴﻪ ﻣﻊ ﺃﻧﻪ ﻟﻮ اﺟﺘﻤﻊ اﻟﻨﺎﺱ ﻟﺧﺼﻒ اﻟﻨﻌﺎﻝ ﻓﻴﻪ ﻛﺮﻩ ﻓﻜﺬﻟﻚ اﻟﺒﻴﻊ ﻭﺇﻧﺸﺎﺩ اﻟﺸﻌﺮ، ﻭاﻟﺘﺤﻠﻖ ﻗﺒﻞ اﻟﺼﻼﺓ، ﻓﻤﺎ ﻏﻠﺐ ﻋﻠﻴﻪ ﻛﺮﻩ ﻭﻣﺎ ﻻ ﻓﻼ. حضرت حسان جواب هجو مشرکین را میدادند و این جنگ بود و رسول الله ص دستور میدادند و جبرئیل همراه ایشان جواب مشرکان را می‌دادند و بعدا طبق حدیث که قبلا بیان شد رسول الله ص، شاعر را که مدح رسول الله ص میکرد، را از مسجد بیرون آورد و اجازه ی شعر داد. البته آن هم به اصرار شاعر (پس داخل مسجد جواز ندارد).